Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 4. Türkiye Denizcilik Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, Türk denizciliğinin önemine ve sektörün gelişimine yönelik önemli açıklamalarda bulundu. Uraloğlu, 99. yıl dönümünü kutlanan Denizcilik ve Kabotaj Bayramı'nın önemini vurgulayarak, Mavi Vatan'a olan bağlılığın altını çizdi. Hürmüz Boğazı'ndaki gelişmelerin deniz yollarının küresel ticaret için önemini bir kez daha gösterdiğini belirterek, Türkiye'nin jeopolitik konumunun avantajlarından bahsetti. Üç kıtanın kesişim noktasında bulunan Türkiye'nin, Orta Koridor'un kilit noktasında yer aldığını ve uluslararası ticaretin merkezi konumunda olduğunu söyledi. Bu konumun, küresel ticarette Türkiye'nin vazgeçilmez rolünü ortaya koyduğunu ve ülkenin jeostratejik güven adası olarak liderliğini pekiştirdiğini ifade etti. Ayrıca, İstanbul'da düzenlenen Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu'nun sonuçlarını ve Afrika ülkeleriyle yapılan iş birliklerini değerlendirdi. Bu iş birliğinin, Afrika limanlarını Türkiye üzerinden Kalkınma Yolu ve Orta Koridor'a bağlayarak kıtanın ticaret kapasitesini artıracağını belirtti.

Türk Deniz Ticaret Filosunun Gücü

Türkiye'nin deniz ticaretinin küresel ölçekteki rekabet gücünü sürdürdüğünü vurgulayan Bakan Uraloğlu, Türk sahipli gemi ticaret filosunun dünya sıralamasında 11. sırada olduğunu, limanlarda yüksek miktarda yük ve konteyner elleçlediğini açıkladı. 2024 yılında 1,91 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleştirildiğini belirterek, yıl sonuna kadar 560 milyon ton yük ve 14 milyon TEU'nun üzerinde elleçleme beklediklerini söyledi. Kruvaziyer turizminde de büyük bir ivme yakalandığını ve 2024'te limanlara uğrayan kruvaziyer gemi sayısının bin 195'e, yolcu sayısının ise 1,9 milyona ulaştığını kaydetti. 2025'in ilk 5 ayında ise yolcu sayısının yüzde 33 artarak 440 bine yükseldiğini ve bu yıl 2 milyon yolcuyu aşmayı beklediklerini ifade etti. Bu gelişmeler, Türkiye'nin denizcilik sektöründeki başarısını ve büyümesini göstermektedir.

Gemi İnşa Sanayisi ve Teşvikler

Gemi inşa sanayisinin 94 binden fazla kişiye istihdam sağladığını ve küresel ölçekte güçlü bir konumda olduğunu belirten Uraloğlu, 85 faal tersane ile gemi siparişinde dünyada 9., tonajda 11. sırada olduklarını açıkladı. 2024'te 1,91 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleştirdiklerini ve 23 gemi geri dönüşüm tesisiyle dünyada 4., Avrupa'da lider konumda olduklarını vurguladı. Sektörü daha da güçlendirmek için sürekli çalıştıklarını ve hurda gemi teşvik programı ile filonun yenilenmesini desteklediklerini belirtti. Bugüne kadar 14 milyon dolarlık teşvik sağladıklarını ve teşvik miktarını artırmak için yeni düzenlemeler yaptıklarını açıkladı. Ayrıca, denizcilere verilen ÖTV'siz yakıt desteğinin de 7,2 milyon tona ulaştığını ve bu süreçte toplamda 17,5 milyar liralık ÖTV tahsil etmeyerek önemli bir destek sağladıklarını ekledi.

Mavi Vatan ve Deniz Güvenliği

Bakan Uraloğlu, Mavi Vatan'ın Türkiye'nin egemenlik alanının ayrılmaz bir parçası olduğunu vurgulayarak, Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi ile KKTC'de gemi hareketlerini aktif olarak takip edeceklerini söyledi. Marmara Denizi için de benzer bir projenin fizibilite çalışmalarına başladıklarını belirtti. Bu projelerin Mavi Vatan'daki hakimiyeti güçlendireceğini ifade etti. Denizlerdeki denetimi artırdıklarını ve 2024 yılında liman kontrol botlarıyla 14 bin 713 idari işlem gerçekleştirdiklerini açıkladı. 2024'te bin 249, 2025'in ilk 6 ayında 500 Türk bayraklı gemiye ön sörvey yaptıklarını ve ulusal seferdeki gemileri denetlediklerini belirtti. Deniz emniyetinden ödün vermeden denetimlere devam ettiklerini vurguladı. Akdeniz Memorandumunda (Med MoU) yapılan denetimlerde de aktif rol aldıklarını ve liman devleti denetimi mevzuatını değiştirerek standart altı gemilerin limanlara uğramasını engellemek için çalıştıklarını söyledi. Gemi acenteliği alanında da mevzuat çalışmalarının son aşamada olduğunu ve denizcilik okullarından mezunların istihdamını artırmayı hedeflediklerini açıkladı. 141 bini aşkın aktif gemi insanının uluslararası pazarda güçlü bir insan kaynağı oluşturduğunu ve nitelikli denizcilik personeli yetiştirdiklerini belirtti. Denizde Çalışma Sözleşmesi'ne (MLC) taraf olma çalışmalarını tamamlayarak gemi insanlarının refahını artıracaklarını ve Deniz İş Kanunu değişiklik çalışmalarına başladıklarını ifade etti.